“I'm not upset that you lied to me, I'm
upset that from now on I can't believe you.”
Friedrich Nietzsche
Nietzsche was a
great man, he was not only a German philosopher, cultural critic, composer,
poet, philologist, and Latin and Greek scholar, but his work has exerted a
profound influence on Western philosophy and modern intellectual history. What he
says here is something that I believe to be very true. Well, I will just change
the “I can’t” in his statement, with “it will be less easy
for me to”, what do you think? There is a saying which goes like this: never lie to someone you trust, and never trust
someone who lies to you. I agree with the latter, but the former, no,
because we should refrain from lying simply because it is not kosher to lie at
all, I mean, you should know and believe intellectually that lying is not moral
at all. The French novelist, essayist and critic, Marcel Proust, don’t think so;
he is of the opinion that lying is essential to humanity because we lie in
order to protect our pleasure or our honour if the disclosure of our pleasure
runs counter to our honour. We lie all our lives long, especially to those we
love because they alone make us fear our pleasure and desire their esteem. You may
think for a moment about this and decide whether you agree or disagree with
him. Ayn Rand, what a great Russian-American writer and philosopher! She said
that people think that a liar gains a victory over his victim. What she learned
is that a lie is an act of self-abdication, because one surrenders one’s
reality to the person to whom one lies, making that person one’s master,
condemning oneself from then on to faking the sort of reality that person’s
view requires to be faked. She said that he who lies to the world, is the
world’s slave from then on. Anything is indeed better than lies and deceit. I
know it is easier to sit here and show that lying is wrong, than it is to refrain
from lying. “Do you have a pen I can borrow?” and you answer “No”, while you
have three pens in your drawer… We all lie to a certain extent, whether it be
to others or to ourselves. I think the best thing to do is to do our best not
to lie at all. I am going to start doing that… or am I lying to myself…
How much heartache and crying,
is caused by the act of lying?
Should we not stand on the highest roof
and shout: Please, always tell the truth!
-------------------------------------
∞ -------------------------------------
“Ek is nie ontsteld omdat jy vir my
gelieg het nie, ek is ontsteld omdat ek voortaan jou nie meer kan glo nie.”
Friedrich Nietzsche
Nietzsche was nie
net ‘n Duitse filosoof, kulturele kritikus, komponis, digter, filoloog, asook Lateins
en Griekse geleerde nie, sy werk het ook ‘n diepsinnige invloed uitgeoefen op Westerse
filosofie en die moderne intellektuele geskiedenis. Die woorde wat hy hier
opper lê my na aan die hart, maar ek moet byvoeg, ek sal eerder sy gedeelte wat
lui “jou nie meer kan glo nie”, vervang met “dit moeiliker
vind om jou te glo”, wat dink jy? Daar is ‘n uitdrukking wat lui: Moet nooit vir iemand lieg wie jy vertrou nie,
en moet nooit iemand vertrou wie vir jou lieg nie. Ek staam saam met die
tweede gedeelte, maar nie met die eerste gedeelte nie want ons moet eintlik vir
niemand lieg nie, ongeag of jy hom/haar vertrou of nie. die vangplek is egter,
doen ons dit of nie? Kyk, dit is nie kosher om te lieg nie, en dit is iets wat
jy op intellektuele vlak behoort te weet, menende, dat om te lieg nie moreel is
nie. Die Franse skrywer en kritikus, Marcel Proust, sal nie met ons saamstem
nie. Hy is van die opinie dat dit noodsaaklik vir die mensdom is om te lieg, want
deur te lieg beskerm ons dit wat ons plesier verskaf of dit wat ons eer besorg,
en ons doen dit wanneer ons plesier in kontras is met dit wat ons eer besorg. Ons
lieg ons lewens lank, sê hy, veral teenoor diegene wie ons lief het. Ons doen
dit want ons geliefdes is alleenlik diegene wie maak dat ons dit vrees wat ons plesier
verskaf, en dit begeer wat hulle respek besorg. Jy mag vir ‘n oomblik hieroor
nadink en besluit of jy saamstem met Proust, of nie. Nou kyk, Ayn Rand was ‘n
fenominale Russies-Amerikaanse skrywer en filosoof. Sy was van mening dat mense
dink dat leuenaars ‘n oorwinning oor hul slagoffers bekom. Wat sy egter geleer
het is dat ‘n leuen ‘n handeling is waar jy van jouself (van jou eie menswees) afstand
doen. Met ander woorde, jy doen afstand van jou realiteit en skuif dit oor na
die persoon vir wie jy lieg, en deur dit te doen, maak jy daardie persoon jou
meester, want vanaf daardie oomblik moet jy die realiteit namaak (vervals)
sodat dit kan inpas met die realiteit wat jy deur jou leuen, aan daardie
persoon geskep het. Wat sy hier kwytraak is so waar, en sy voeg by dat wie
ookal vir die wêreld lieg, voortaan ‘n slaaf van die wêreld is. Enigiets is
inderdaad beter as leuens en misleiding. Ja ek weet, dit is maklik om hier te
sit en uit te pak oor hoe verkeerd dit is om te lieg, en dat ons nie moet lieg
nie. Ongelukkig is dit so dat ons almal lieg, hetsy dit vir onsself of vir
andere is: “Het jy ‘n pen om vir my te leen?” en jy kap terug “Nee,
ongelukkig nie”, maar daar lê drie penne in jou lessenaar se laai… Komaan,
moet nie vir jouself lieg deur my te wil oortuig ons lieg nie soms nie. My punt
is net, ons moet ons bes doen om sover moontlik nie te lieg nie. Ek gaan van
nou af daaraan begin werk… of is ek besig om vir myself te lieg…
Hoe lank gaan jy kan steun,
op die krukke van jou leuen?
Streef die waarheid na, sterf die leuen af.
Die waarheid bring bevryding, die leuen bring net straf.
Comments
Post a Comment